Geldzorgen zijn vaak erg vervelend en stressvol. Het is dus extra belangrijk om deze zorgen niet alleen te dragen. Er thuis over praten gebeurt dan ook snel maar je wilt je kind hier natuurlijk niet mee belasten. Hoe zorg je ervoor dat je kinderen op de hoogte zijn, maar er zo min mogelijk ‘last’ van hebben? En hoe kan hun omgeving, bijvoorbeeld school, hieraan bijdragen? We spraken hierover met zakgeldexpert Annelou van Noort.
Kun je wat meer over jezelf vertellen?
“Ik ben al bijna 15 jaar bezig met financiële educatie en opvoeding. Binnen educatie richt ik mij op kinderen en jongeren om hen om te leren gaan met geld. Binnen het stuk opvoeding richt ik mij juist op volwassenen rondom kinderen, dus ouders en leerkrachten. Hoe pak je een goede financiële opvoeding aan? Daarvoor geef ik hen handvaten en hulpmiddelen.”
Wat zijn eventuele gevolgen voor kinderen wanneer ze worden blootgesteld aan de geldzorgen van hun ouders?
“Wat ik zie in de praktijk is dat wanneer ouders thuis vaak dingen zeggen als: ‘oef, de boodschappen zijn wel heel duur nu’ of ‘alweer een rekening, die kan ik helemaal niet betalen’, kinderen al vrij snel ervaren dat er thuis geldproblemen zijn. Dus het is sowieso belangrijk om als ouder ervan bewust te zijn dat negatief praten over geldzaken, ongeacht je portemonnee, ervoor kan zorgen dat kinderen de indruk krijgen dat papa en mama geldzorgen hebben.
Als er echt geldzorgen zijn in huis, kunnen kinderen hier mentaal en fysiek klachten door krijgen. Denk aan angstgevoelens, slecht kunnen slapen, maar ook buikpijn kan opspelen. Daarnaast heeft het vaak gevolgen voor de prestaties op school omdat kinderen zich nog maar moeilijk kunnen concentreren.”
Op welke manier kun je als ouder je kinderen op een goede manier betrekken bij financiële beslissingen?
“Kinderen betrekken bij het maken van financiële beslissingen is heel belangrijk. Het is namelijk super leerzaam. Geef jouw kind bijvoorbeeld de opdracht om in de supermarkt koekjes uit te zoeken voor maximaal 2 euro. Laat je kind eerst zien dat er veel verschillende opties zijn. De bekende merken hebben bijvoorbeeld maar 8 koekjes in de verpakking terwijl de merken met een iets minder leuke verpakking wel 20 koekjes in de verpakking hebben. Waar kiest jouw kind dan voor? Door hen erop deze manier bij te betrekken leer je dat zij keuzes moeten maken.”
Hoe kun je open en eerlijk over geldzorgen met kinderen praten?
“Het is niet verstandig om tegen je kind te zeggen dat je geldzorgen hebt. Daar belast je je kind te veel mee. Jouw kind kan hier geen oplossing voor bedenken dus het op deze ‘harde’ manier benoemen raad ik af. Leef je in de positie waarin je als ouder keuzes moet maken omdat niet alles meer kan, wees daar wel eerlijk over. Sta je in de winkel en wil je kind heel graag iets hebben wat niet kan, zeg dan niet dat het geld niet op je rug groeit, maar vertel dat je andere keuzes moet maken. Bijvoorbeeld omdat je aan het sparen bent voor de vakantie of omdat je twee verjaardagen op de planning hebt staan. Kinderen leren zo dat jij ook keuzes moet maken. Geef je kind ook altijd de ruimte om hier vragen over te stellen.”
Welke rol kunnen scholen spelen bij het ondersteunen van kinderen die te maken hebben met de geldzorgen van hun ouders?
“Ik ben er geen voorstander van om alleen kinderen die te maken hebben met geldzorgen thuis te ondersteunen met bepaalde lesprogramma’s. Alle kinderen in Nederland hebben namelijk behoefte aan tips over geld. Het is uiteraard niet zo dat ouders die tweeverdieners zijn met een goed salaris, hun kinderen beter financieel kunnen opvoeden dan ouders met een kleine portemonnee. Er is heel veel gratis lesmateriaal beschikbaar voor scholen over financiële opvoeding waar leerkrachten met een korte voorbereidingstijd direct mee aan de slag kunnen. Als school kun je ook de ouders bijvoorbeeld een workshop over financiële opvoeding geven. Er is veel mogelijk op dit gebied en heel belangrijk wat mij betreft.”
Welke tips wil jij aan ouders en scholen meegeven om op positieve wijze te communiceren over geldzorgen?
“Ik ben echt een groot voorstander van praten over geld. Het is zo belangrijk om er een bespreekbaar onderwerp van te maken. Leg nooit de nadruk op het opgroeien in armoede maar leer kinderen dat keuzes moeten maken heel normaal is. Leer hen hoe zij om kunnen gaan met geld, welke kansen er allemaal blijven bestaan en dat zij zelf invloed hebben op hun eigen financiële toekomst. Persoonlijk kijk ik altijd naar de positieve kant. Dus wat kan er allemaal wel?”
